تاریخچه کوی

 

منطقه امیرآباد (کارگر شمالی) در ابتدا اردوگاه سربازان آمریکایی بود که در جنگ جهانی دوم تا سال ۱۳۲۴ هجری شمسی در آن سکونت داشتند. پس از جنگ و خروج سربازان آمریکایی در بیست و سوم آذرماه ۱۳۲۴ هجری شمسی بنا به درخواست رئیس وقت دانشگاه تهران – دکتر علی‌اکبر سیاسی – از رئیس دولت وقت امیرآباد ( کوی دانشگاه) که تازه از طرف سربازان آمریکایی تخلیه شده بود به دانشگاه واگذار و از بهمن ماه همان سال قریب به ۳۰۰ نفر از دانشجویان دانشگاه که اغلب از دانشکده ادبیات و دانشسرای عالی بودند در آن سکنی گزیدند. تعداد دانشجویان ساکن در کوی، از سال ۱۳۲۴ تا ۱۳۴۶ از حدود ۳۰۰ نفر به ۸۱۰ نفر رسید و در سال ۱۳۵۵ از مرز ۲۵۱۵ نفر گذشت. افزایش تعداد دانشجو مستلزم بهینه‌سازی و افزایش امکانات موجود بود. ساختمانهای کوی در ابتدا، تنها شامل تعدادی خوابگاه و ساختمانهای بهداری و اداری نیروهای آمریکایی بود که با ایجاد دیوار در میان آنها اتاقهائی کوچک – که یک نفر به راحتی و دو نفر به سختی در آن زندگی می‌کردند- ایجاد شده بود.

 

بین سالهای ۱۳۲۷ تا ۱۳۳۶ به تدریج ساختمانهای مناسب‌تری برای اسکان دانشجویان بنا گردید. ساختمانهای شماره ۵ تا ۹ در این مدت احداث شد که اولین ساختمان را سازمان خدمات اجتماعی درسال ۱۳۲۸ تأسیس کرد. این ساختمانها در زمان تصدی دکتر اقبال – رئیس دانشگاه – ساخته شد و مورد بهره برداری قرار گرفت.

در سالهای ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۶ ساختمانهای اصفهان، کاشان و یزد برای دانشجویان اصفهانی، کاشانی و یزدی توسط سه فرد خیر به نامهای همدانیان، لاجوردی و رسولیان یزدی در زمان ریاست دکتر صالح و ساختمان دیگری در ضلع شمالغربی کوی- ساختمان شماره ۱۲ فعلی واقع در علوم پزشکی - توسط فرد خیر دیگری به نام فاتح یزدی ساخته شد که ابتدا محل اسکان دانشجویان دختر بود. ساختمانهای ۱۴ تا ۲۱ بین سالهای ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۵ احداث گردید و تا آذرماه ۱۳۵۶ که ۳۳ سال از تاریخ تأسیس کوی می‌گذشت، کوی دانشگاه تهران در امیرآباد دارای ۲۴ ساختمان، ۲۵۱۵ دانشجوی پسر و ۶۵۰ دانشجوی دختر بود، و این در حالی است که تا سال ۱۳۴۳ دانشجویان دختر فاقد خوابگاه بودند.

بین سالهای ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۶، دانشگاه ساختمانی در خیابان ۱۶ آذر کوچه پارسی احداث کرد که بیش از ۶۰ نفر ظرفیت نداشت و محل اسکان دانشجویان دختر بود. در همان ایام، دانشگاه به اجاره ساختمانهای دیگری در خیابان‌های ۱۶ آذر و بزرگمهر اقدام کرد که تاحدودی باعث رفع مشکل اسکان دانشجویان دختر شد.

ساختمان ۱۱ شاهد واقع در کوی علوم پزشکی و ساختمان ۲۲ از ساختمانهای تازه تأسیس کوی است که در سال ۱۳۶۸ ساخته شدند. در سال ۱۳۷۲ با تصویب دولت وقت، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی از وزارت علوم جدا شد و به تبع آن دوسال بعد خوابگاه‌های دانشجویان علوم پزشکی نیز از خوابگاه‌های دانشگاه‌های غیر علوم پزشکی جدا گردید.

کوی دانشگاه از بدو تأسیس تا اسفند 1399 تعداد سی و یک مدیر با عناوین رئیس یا مدیرکل به خود دیده که اولین آن‌ها دکتر مستوفی و بعد از ایشان نیز مدیرانی به فراخور زمان و مصلحت، مدیر کوی دانشگاه بوده‌اند. از نظر مدت زمان مدیریت دکتر احمد بهمنش به مدت حدود چهارده سال و مهندس سیدباقر مسلمی حدود ۱۲ سال بیشترین دوره مسئولیت را در کوی دانشگاه تهران برعهده داشته‌اند و نکته حائز اهمیت اینکه مؤثرترین و ماندگارترین فعالیت‌ها و اقدامات در دوره این مدیر بوده و کمترین دوره مسئولیت مربوط به آقایان: سیدمحمد نیکروش به مدت سه ماه و سیزده روز و منوچهر نامداری سه و ماه و بیست و پنج روز می‌باشد. در دوران انقلاب در گذر سال‌های ۱۳۵۸- ۱۳۵۷ هر چند که آقای سید سجاد هاشمی ریاست کوی را عهده‌دار بوده‌اند ولی به دلیل شرایط آن دوران یا عوامل دیگر، کوی دانشگاه در واقع بدون مسئول بود؛ به طوری که آقای مرندی اولین مدیر بعد از انقلاب کلید اتاق ریاست کوی را از منشی اداره تحویل گرفت.

 

در تاریخ هفتاد و پنج ساله کوی دانشگاه، مدت زمان حضور مدیران یا سرپرستان متفاوت از یکدیگر می‌باشد به طوری که آقایان بهمنش و مسلمی هر دو به مدت بیست و شش سال به کوی دانشگاه خدمت کرده‌اند و در چهل و نه سال بقیه تاریخ کوی دانشگاه، خوابگاه‌های دانشگاه تهران بیست و نه نفر مدیر به خود دیده که میانگین مسئولیت هر کدام از آنها در حدود یک سال و پنج ماه می‌باشد.